Уйда меҳмон бор учун нисбатан совуқ хонада мен тунайдиган бўлдим. Кўзимни юмишга улгурдим-у, ҳали уйқуга кетмагандим. Устимга иссиқ кўрпа тушганидан кўзимни очдим: “Жоним бўлсин санга! Асалтойим...” Онам зўр бериб, кўрпа билан мени чирмаётганди. Тўнғичи кечаси совуққотса, онам бечора қандай ухласин? 25 ёш боласини қолган оналар ҳам шундай эркалармикин?
Онам ҳаммадан барвақт уйғонади. Уйғоткич товушини мен ҳам эшитаман-у, кўзларимни янада қаттиқроқ юмиб оламан. Худди шундай қилсам, уйқуга тўйиб оладигандек. Онам эса туриб нонушта тайёрлаши керак. Кечаси устимга кўрпа тўшанганидан кейин яна ўша кичкина ошхонасига йўл олиб, меҳмондорчилик сабаб бир неча соат ичида қалашиб кетган идиш-товоқларини ювишга тушган. Хойнахой отамнинг ва ўзи умрини бағишлагани уч ўғлининг кийимларига дазмол урган. Ҳафтада олти кун ишлайдиган онам ўзини хурмат қиладиган аёл. Кеч ётса ётадики, аммо ўзига қарашни унутмайди. Қўна-қўшни уни ўзига эътиборсиз бир холда кўрганига ишонмайман. Ишларини тугатгани ҳамоноқ, душанба учун тайёргарлик кўрганига шубҳам йўқ.
У ҳамшира. Йўлагимизга тез ёрдам машинаси онда-сонда келиб туради. Бизникига келганини эслолмайман. Биринчи ёрдамимиз ҳамиша онам. Нафақат йўлак, “Титаник”ни эслатиб юборадиган каттагина уйнинг қолган кишилари ҳам бетоб пайти онамни қидириб қолади.
Ишхонасида эса бир дақиқа тиними йўқ. Палатама-палата кириб чиқишидан ташқари, қайси беморга қандай дори бергани-ю, қайси уколни неча граммдан қилганигача битиб қўйиши керак. Шанбалик, якшанбалик, пахта каби ишларга ҳам улгуришини талаб қилиб туришади.
Ишидан шошиб келади-ю, ош-овқатига унайди. Ҳар икки кунда бир меҳмони бор. Уларнинг кўнглини олиши керак. Ёши 50га яқинлашиб қолган-у, қайни эгачилари учун ҳали ҳам келин! Уларнинг қош-қовоғига ҳам қараши керак. Овқати тайёр бўлаётганда катта ўғли ишдан кеч келадиган, ўртанчаси дўстининг туғилган кунига кетадиган бўлиб қолади. Кенжаси ҳам катта йигит бўлиб қолди. Ошналари билан чойхона ёки улфатчилиги бор. Бечора онам шунча овқатни кимга қилдим деб ичидан ўтказиб қўяди...
Ҳа, у ҳали ҳам келин. Ўзи келин қиламан деб икки йилдан буён оввора. Ҳар икки гапнинг бирида ўғлининг тўйи ҳақида ширин орзуга берилади. Ҳамиша дуоларига йўқ келинини қўшиб қўяди: “у бизни эшик орқасида кутиб турибди...” Яхши манзил чиқиб қолса, шунча ташвишидан вақт топиб, ўша ерга ошиқади. Муҳими инжиқ ўғлининг бахти чопса бас. Тез орада набирасини тиззасига ўтказса, унинг кашасини ўзи едириб қўйса, қондошларининг тадбирларига келинини фахр билан етакласа.
Мен онамни яхши кўраман. Лекин у буни ҳис қилиши учун жуда кам ҳаракат қиламан. Нега? Дилини оғритиб қўйган кунларим кўп бўлган. Афсус чекаман. Лекин бундан на фойда? У ҳаммасини унутиб юборади. У фарзандларига нисбатан дилида гина сақламайди. Онда-сонда соғинчим ичимга сиғмай, уни қучиб ўпганимда, у ўзини дунёдаги энг бахтли инсон дея ҳис қилади. Мен нодон эса шуни билиб туриб, шугина бахтни ҳам унга раво кўришни пайсалга соламан.
Мен эсимни танибманки, онам санаторий ёки маданий ҳордиқ чиқариши мумкин бўлган масканда дам олмаган. Онам самалётда ҳали учмаган. 1 марта поездга чиққанида шу қадар қувонгандики, тасвирлаб бериш қийин. У эса узоқ сафарга, ётиб кетадиган поездда йўлга чиқишни орзу қилади. Файзли ҳовлилар олдидан ўтаётганда, уй эгасига ҳавас қилиб, ўзи учун ҳам шундай ватан сўраб, қўлларини дуога очади. Икки тарафи ҳам кўчага қараган уй ҳақида орзу қилади.
Тонгда одатдаги каби ҳаммани ишга ташладим. Онам кириб кетаётганида унга узоқ тикилиб турдим. Ҳозиргина мен билан гаплашиб турган онамни соғина бошладим. Ҳозир ҳам уни соғиниб, нималардир қоралаяпман.
Мен жуда кўп хато қилдим. Беайб Парвардигор. Ҳали кўп хатолар қилсам керак. Хатоларим ичида онамни ранжитиш бўлмаслигини хоҳлардим. Мен уни керагидан кўп ранжитдим ахир. Шулар ҳақида ўйласам ўзимдан нафратланаман...
Онам ҳаммадан барвақт уйғонади. Уйғоткич товушини мен ҳам эшитаман-у, кўзларимни янада қаттиқроқ юмиб оламан. Худди шундай қилсам, уйқуга тўйиб оладигандек. Онам эса туриб нонушта тайёрлаши керак. Кечаси устимга кўрпа тўшанганидан кейин яна ўша кичкина ошхонасига йўл олиб, меҳмондорчилик сабаб бир неча соат ичида қалашиб кетган идиш-товоқларини ювишга тушган. Хойнахой отамнинг ва ўзи умрини бағишлагани уч ўғлининг кийимларига дазмол урган. Ҳафтада олти кун ишлайдиган онам ўзини хурмат қиладиган аёл. Кеч ётса ётадики, аммо ўзига қарашни унутмайди. Қўна-қўшни уни ўзига эътиборсиз бир холда кўрганига ишонмайман. Ишларини тугатгани ҳамоноқ, душанба учун тайёргарлик кўрганига шубҳам йўқ.
У ҳамшира. Йўлагимизга тез ёрдам машинаси онда-сонда келиб туради. Бизникига келганини эслолмайман. Биринчи ёрдамимиз ҳамиша онам. Нафақат йўлак, “Титаник”ни эслатиб юборадиган каттагина уйнинг қолган кишилари ҳам бетоб пайти онамни қидириб қолади.
Ишхонасида эса бир дақиқа тиними йўқ. Палатама-палата кириб чиқишидан ташқари, қайси беморга қандай дори бергани-ю, қайси уколни неча граммдан қилганигача битиб қўйиши керак. Шанбалик, якшанбалик, пахта каби ишларга ҳам улгуришини талаб қилиб туришади.
Ишидан шошиб келади-ю, ош-овқатига унайди. Ҳар икки кунда бир меҳмони бор. Уларнинг кўнглини олиши керак. Ёши 50га яқинлашиб қолган-у, қайни эгачилари учун ҳали ҳам келин! Уларнинг қош-қовоғига ҳам қараши керак. Овқати тайёр бўлаётганда катта ўғли ишдан кеч келадиган, ўртанчаси дўстининг туғилган кунига кетадиган бўлиб қолади. Кенжаси ҳам катта йигит бўлиб қолди. Ошналари билан чойхона ёки улфатчилиги бор. Бечора онам шунча овқатни кимга қилдим деб ичидан ўтказиб қўяди...
Ҳа, у ҳали ҳам келин. Ўзи келин қиламан деб икки йилдан буён оввора. Ҳар икки гапнинг бирида ўғлининг тўйи ҳақида ширин орзуга берилади. Ҳамиша дуоларига йўқ келинини қўшиб қўяди: “у бизни эшик орқасида кутиб турибди...” Яхши манзил чиқиб қолса, шунча ташвишидан вақт топиб, ўша ерга ошиқади. Муҳими инжиқ ўғлининг бахти чопса бас. Тез орада набирасини тиззасига ўтказса, унинг кашасини ўзи едириб қўйса, қондошларининг тадбирларига келинини фахр билан етакласа.
Мен онамни яхши кўраман. Лекин у буни ҳис қилиши учун жуда кам ҳаракат қиламан. Нега? Дилини оғритиб қўйган кунларим кўп бўлган. Афсус чекаман. Лекин бундан на фойда? У ҳаммасини унутиб юборади. У фарзандларига нисбатан дилида гина сақламайди. Онда-сонда соғинчим ичимга сиғмай, уни қучиб ўпганимда, у ўзини дунёдаги энг бахтли инсон дея ҳис қилади. Мен нодон эса шуни билиб туриб, шугина бахтни ҳам унга раво кўришни пайсалга соламан.
Мен эсимни танибманки, онам санаторий ёки маданий ҳордиқ чиқариши мумкин бўлган масканда дам олмаган. Онам самалётда ҳали учмаган. 1 марта поездга чиққанида шу қадар қувонгандики, тасвирлаб бериш қийин. У эса узоқ сафарга, ётиб кетадиган поездда йўлга чиқишни орзу қилади. Файзли ҳовлилар олдидан ўтаётганда, уй эгасига ҳавас қилиб, ўзи учун ҳам шундай ватан сўраб, қўлларини дуога очади. Икки тарафи ҳам кўчага қараган уй ҳақида орзу қилади.
Тонгда одатдаги каби ҳаммани ишга ташладим. Онам кириб кетаётганида унга узоқ тикилиб турдим. Ҳозиргина мен билан гаплашиб турган онамни соғина бошладим. Ҳозир ҳам уни соғиниб, нималардир қоралаяпман.
Мен жуда кўп хато қилдим. Беайб Парвардигор. Ҳали кўп хатолар қилсам керак. Хатоларим ичида онамни ранжитиш бўлмаслигини хоҳлардим. Мен уни керагидан кўп ранжитдим ахир. Шулар ҳақида ўйласам ўзимдан нафратланаман...
