Поиск по этому блогу

15 июля, 2015

Тийиш ва тийилиш

Ҳаммасини тасаввур қилиб кўрдим. Тамилла ёки Ягона қишлоқ жойларга бориб маънавият ва маърифатдан маъруза ўқишини ҳам. Ажойиб аҳвол гавдаланди. Журналда ярим яланғоч кўриниш бериб, бошига ташвиш тушганида қўлига тасбеҳ оладиган опалар эсга тушди.

Балки уялгандир улар маънавият ҳақида ваъхонлик қилишга. Балки вақти бўлмагандир. Нима бўлганида ҳам лицензиясидан бекор қилинди. Кетидан Лола улар сафига қўшилди, шахсий саҳифасига бироз енгил расм жойлагани учун. Бизда бефарқлик қораланади. Демак, ҳамма назоратда, буниси тушунарли.

Инсонда эса унинг ўзигагина бериб қўйилган танлов ҳуқуқи бор. Лола ва унинг кийиниши ҳақида умуман гапирмоқчи эмасман. Ўзга аёлнинг иштонига осилиш уят чамамда. Бошида отаси, онаси бор. Жавобгарлик ҳам ўзидан. Унга қараш нафрат толаларимни қитиқлаб ўтса, шунчаки черныйга тиқишим ёки бошқа каналга ўтиб кетишим мумкин. Танлов ҳуқуқи менда ҳам бор.

Яна ҳар бир каналнинг ўз бадиий кенгаши бор. “Менинг юртим” кенгашига мойдек ёқиб тушган клип “Наво”да умуман кетмаслиги ёки шунинг акси бўлиши жуда ҳам мумкин. Ҳаммага ёқишнинг ҳеч ҳам иложи йўқ. Вазиятни тўғри баҳолаган “Ўзбекнаво” бадиий кенгашни ўз қошига чорлади. Энди фильтр мингта эмас, 1 та бўлади. Клипчиларнинг иши бироз осонлашди.

Шахсий саҳифа эса умуман бошқа масала. Танлов ҳуқуқи бор ҳар бир одам уни ўзича бошқаради. Бу саҳифани кузатиб бориш ҳеч қачон мажбурий бўлмаган. Ўзини тия оладиган инсон гуглдан Саша Грейни поиск бермаслиги қаторида, Лоланинг шахсий саҳифасини кузатиб бормаслиги ҳам мумкин. Бизда эса тийилишдан кўра тийишга бўлган интилиш кучли. Ўз хоҳишингиз билан ўша саҳифага кирасиз ҳамда саҳифа эгасига маънавиятдан маъруза ўқийсиз. Фикр билдиришга албатта ҳамма ҳақли. Лекин сизнинг ҳуқуқингиз ўзга инсоннинг ҳуқуқ чегарасида тўхтайди. Масалан сиз Лолани кузатиб боришдан ўзингизни тия олмайсиз. Лекин унинг кийиниш ҳуқуқини тийиб қўйишга уринасиз. Гўёки фарзандингиз келажагини ўйлаб, унинг кўзини фильтрлашни мақсад қиласиз. Лола кийган кийимни киймаслиги учун унга сўзингизни ўтказа олмайсиз. Лекин Лолага қандай кийим кийиши бўйича сўз ўтказишга уриниб кўрасиз, абсурд.

Ҳар бир масалада оқловчи ёки қораловчига айланиб олиш шарт эмас. Менинг диний қарашларим Лолани қоралаши, дунёвий фикрлашим эса унинг эркин яшашига ҳалал бермасликни уқтириб туриши катта эҳтимол. Мен албатта иккисига қулоқ тутишим ҳамда Лолани шунчаки четлаб ўтишим мумкин. Чунки Лолани кийинтирганим билан, Чорсудан бозор қилаётганимда ундан кўпроқ ечинган миллионтаси билан тўқнаш келаман. Масала яна зинога бориб тақаладими? Иродам кучли бўлса, кўзимни олиб қочаман. Нафсим устун келса, кўзим билан ечинтириб қўя қоламан.

Аслида ҳамма нарса ниятга боғлиқ. Қараш ниятида бўлмай кўзим тушиб қолиши ва дарҳол ундан кўзимни олиб қочишим мумкин. Бошқа иложим йўқ. Шанғиллаганим, ҳар куни асабимни кетказганимнинг натижаси мен кутгандек бўлишига ишонмасам, ўзимга жавоб бериб, кетганим яхши эмасми? Хўш, Лоланинг лицензияси олиб қўйилди. Бу кимнинг ғалабаси? Унинг кийимини кенг муҳокама қилишда салбий муносабат билдирганларнингми? Йўқ, бу ғалаба эмас. Ғалаба барча қизларнинг яна паранжи даврига қайтиб қолиши чамамда.    

Тамилла ёки яна кимдир маънавиятдан дарс ўтса мен буни аҳмоқлик ўрнида қабул қиламан. Насиба Абдуллаевага шу иш топширилса, буни фойдали иш ўрнида кўраман. Бу Тамиллани қоралаш эмас, шунчаки у танлаб олган йўл сиз урғу бераётган маънавият билан мутаносиб эмас, ҳамма гап шунда. Лола ёки унинг қаторидагиларга қандай яшаш кераклигини ўргатаётганлар ҳам, ўргатаётганларга қарши чиқаётганларнинг ҳам иши ғалати. Тийишга эмас, тийилишга ҳаракат қилинг. Бизнинг шароитда шунинг ажри қадрлироқ. 


Ўхшаш мавзу: Наргиз Зокированинг фикри ҳақида